بتن ها با توجه به نوع استفاده ای که قرار است از آن ها شود، در خصوصیاتی همچون میزان سختی یا روانی متفاوت هستند. روان بودن مخلوط بتن، یکی از مهم ترین عوامل سهولت استفاده از آن در فضاهای خالی، سطوح وسیع و پوشاندن دیگر مصالح ساختمانی همچون تیرچه ها، میلگردها و قطعات مربوط به آن ها همچون اسپیسرها هستند.
جالب است بدانید که ملات سیمان دارای اسلامپ، گزینه بسیار مناسبی برای بتن ریزی بر روی سطوحی است که با کمک اسپیسرهای بتن و اسپیسر پلاستیکی، آرماتور بندی شده اند.
آزمایش اسلامپ، دامنه کاربرد هر بتن را مشخص می سازد و هر مخلوطی را با توجه به ساختار، نوع ساخت و نتیجه آزمایش اسلامپشان، در بهترین موقعیت مورد استفاده قرار خواهد داد.
تعریف بدون اسلامپ
بتن بایستی به لحاظ معیارهایی استاندارد، دارای اسلامپ لازم واقع شود. بتن دارای اسلامپ، به بتنی گفته می شود که از انعطاف ملات خاصی برخوردار است و در شرایط ریخته گری و پخش کردن، ذرات آن جدا نشده و یکدست ترین بافت را ارائه می دهد.
اصلی ترین آزمایشی که جهت تعیین میزان کارایی استفاده می شود، آزمایش اسلامپ است. در واقع تست اسلامپ از مهم ترین فاکتورهای جداسازی بتن ها براساس میزان کارایی بر حسب روان بودن آن ها می باشد.
در مقابل بتن های سخت و درشت ذراتی وجود دارند که اسلامپ آن ها تقریباً صفر می باشد. این بتن ها نیز در دامنه خاص خود به کار می روند، پس تصور نکنید که اسلامپ صفر در بتن یک ایراد محسوب می شود.
ساختار بتن دارای اسلامپ
مخلوط بتن های با اسلامپ لازم، دارای ساختاری رقیق و بسیار متراکم به لطف سنگدانه های ریز به کار رفته در آن ها می باشند. اهمیت اسلامپ زمانی حس می شود که لازم باشد فرآیند مخلوط بتن با بتونیر و بتن ریزی در محل پروژه صورت گیرد.
برای درک اهمیت ساختار بتن در روان پذیری، بایستی با مهم ترین مواد اولیه سیمان بتن آشنا شوید:
- پودر سیمان از اولین و اصلی ترین ترکیب ها به شمار می آیند که وجود آن برای گیرش ملات واجب است. این پودر را می توانید از فروشگاه های مصالح ساختمانی معتبر تهیه کنید.
- ممکن است آب ساده ترین ترکیب در یک بتن بنظر رسد، اما در واقع از چند جهت مختلف حائز اهمیت است. اول آن که مقدار آب مصرفی در بتن نباید از حجم خاصی کمتر یا بیشتر شود.
- از خرد شدن سنگ های مادر بر اثر عوامل تجزیه ای/فرسایشی مانند هوازدگی یا با کمک نیروی فیزیکی، سنگریزه ها به وجود خواهند آمد. آن ها سه چهارم حجم بتن را شامل می شوند.
ساده ترین اعمال برای داشتن ملات سیمان با حداقل میزان روان بودن، استفاده از دانه های سنگی و غیر سنگی بسیار ریز و آب به میزان قابل توجه می باشد. البته درصد سیمان نیز خالی از اهمیت نیست.
اندازه گیری بتن دارای اسلامپ
مهم ترین و اصلی ترین معیار برخورداری بتن پرتلند از اسلامپ بالا، روان بودن بالای مخلوط آن است. اندازه گیری روانی مخلوط بتنی با اسلامپ صفر تقریباً امری دشوار و غیر عملی است.
طبق گزارشی از کمیته ACI 211-3، سه وسیله به منظور اندازه گیری اسلامپ مخلوط های بتنی وجود دارند که عبارت اند از:
- دستگاه وی بی
- دستگاه ضریب تراکم
- میز سقوط تالو
برای اندازه گیری اسلامپ یا میزان روانی مخلوط بتن، لازم است تا کار با این ابزار را به خوبی بلد باشید. مزیت هر کدام از این وسایل، کم حجم بودن نسبی آن هاست. همچنین در نبود این ابزار تخصصی، می توانید کارایی ملات سیمان را با استفاده از مخلوط های آزمایشی که با روش های کارگاهی ریخته و متراکم شده اند، مورد سنجش قرار داد.
کاربرد بتن اسلامپ دار
استفاده از سیمان پرتلند برخوردار از حداقل کارایی بسیار مطرح و تقریباً ضروری در هر پروژه ای است. می توان گفت بتن روان تنها در پروژه های ساخت و ساز نیازمند به بلوک های پیش ساخته کاربرد خاصی ندارند.
سیمان دارای اسلامپ در موارد مختلفی از جمله موارد زیر، مورد استفاده قرار می گیرند:
- فوندانسیون اسکلت ستون ها
- فوندانسیون اسکلت سقف ها
- فوندانسیون اسکلت دیوارها
- ساخت بتن آرمه
- ترمیم آسیب دیدگی و ترک های بتن های خشک شده
چگونه می توان عمر و کارایی بتن را افزایش داد؟
ایجاد حباب های هوا در داخل مخلوط سیمان پرتلند، یکی از مهم ترین و در عین حال ساده ترین راهکارها جهت بالا بردن طول عمر هر بتنی جدا از خصوصیات آن ها است. استفاده از سیمان های حباب زا، راهکاری ساده و مقرون به صرفه در افزایش دوام مصالح بتنی دارای اسلامپ به حساب می آیند.
این نکته را نیز در نظر داشته باشید که میزان افزودنی های حباب زا به داخل مخلوط با اسلامپ نسبتاً بالا، بیشتر از بتن بدون اسلامپ است، اما با این حال این راهکار برای هر دو نوع بتن پیشنهاد می شود.
تفاوت آزمایش اسلامپ با اسلامپ Flow چیست؟
تفاوت این آزمایش با اسلامپ کلاسیک در این است که به جای افت و فرو نشستن مخروط بتن، قطر متوسط بتن پهن شده در سطح زمین اندازه گیری خواهد شد و قابلیت پر کردن (سیلان و جریان) نشان داده خواهد شد.
آیا می توان آزمایش اسلامپ را در محیط های مختلف انجام داد؟
بله! اتفاقاً انجام آزمایش اسلامپ بیشتر در محیط هایی همچون پروژه های ساخت و ساز صورت می گیرد و به شرایط محیطی خیلی خاصی محدود نخواهد شد.
آیا برای انجام آزمایش اسلامپ به تخصص خاصی نیاز است؟
بهتر است انجام تست اسلامپ به افراد باتجربه یا مهندسین ساختمان واگذار شود، چرا که استانداردها و اندازه گیری های خاصی برای آن وجود دارد، اما در کل این آزمایش دشوار محسوب نمی شود.
انجام آزمایش اسلامپ بتن
نحوه انجام آزمایش اسلامپ بتن بدین صورت است که ابتدا درون مخروط ناقص را مرطوب می کنند، سپس آن را بر روی مرکز صفحه فلزی قرار داده و با پا محکم در جهت قائم روی صفحه فشار می دهند. اکنون ملات را به داخل مخروط می ریزند. دقت کنید که هیچگونه ضربه یا لرزشی نباید به مخروط وارد شود.
پس از آن که بتن اضافی با ماله یا خط کش برداشته شد، مخروط را به آرامی به سمت بالا کشیده و سپس زمان پخش بتن روان دایره 500 میلی متری را به وسیله کرونومتر با دقت 1/0 ثانیه اندازه خواهند گرفت.