جالب است هر وقت که سخن از بتن بر سر زبان ها می آید، اکثریت بتن های بلوکی و سخت شده را تصور می کنند. بهتر است بدانید که کارایی مخلوط بتن ها آن قدر متنوع است که بایستی به آن به عنوان یک پدیده نامحدود در صنعت ساخت نگاه کنید.
امروزه بخش عظیمی از کاربرد بتن ها به لطف مخلوط با اسلامپ تقریباً صفر آن هاست! بدین منظور که مخلوط سیمان و سنگدانه های مورد نظر با آب ابتدا بر سطح محوطه های وسیع ریخته شده و سپس با کمک ماشین آلات مخصوص کاملاً پخش و یکدست می گردد.
خوب است بدانید که باید مقاومت بتن را افزایش دهید و برای این منظور به قالب بندی نیاز است. تجهیزات دیگری برای قالب بندی و مقاومت بتن بکار می رود که یکی از آنها اسپیسر می باشد.. اسپیسر بتن در مدل های مختلف تولید و طراحی می شود که یکی از بهترین نمونه های آنها اسپیسر پلاستیکی است.
تعریف بتن غلتکی
عبارت مخفف شده RCC (Roller-Compacted Concrete)، بدین معنی است که در پخش یکدست مخلوط بتن در سطوح از غلتک استفاده شده است. بتن های غلتکی با اسلامپ صفر خود، توانستند تا در طول تاریخ به طرز مؤثری به کار سازندگان و شهروندان بیاید.
جالب است بدانید ساخت اولین نمونه روسازی بتن غلطکی برای جاده هایی با حجم ترافیکی کم در اسپانیا، در سال 1970 انجام گرفت. از آن پس بزرگ ترین جاده های بزرگ دنیا با این بتن ساخته می شوند.
کاربردهای بتن غلطکی
خواصی نظیر کارایی، چگالی، مقاومت فشاری، مقاومت خمشی، مشخصات حرارتی و دوام بالا، ساختار بتن RCC را برای موارد زیر بسیار ایده آل و مطرح ساخته است:
- ساخت سد
- ساخت خیابان، بزرگراه، تقاطع ها، شانه جاده
- اجرای مسیر عبور دوچرخه
- اجرای مسیر عبور ماشین آلات سنگین
- مراکز اسقاط
- بندرگاه
- خطوط راه آهن
- تأسیسات نظامی
- پارکینگ
- انبار
- کارخانه جات
- نیروگاه ها
- و…
انواع بتن غلتکی کدام اند؟
-
بتن غلتکی الیافی
ساختار این بتن از الیاف فولادی بهره برده است که برای تقویت مقاومت روسازی کاربردی است. طبق مطالعات کمی که بر روی عملکرد این نوع بتن غلطکی صورت گرفته است، میزان آب مورد نیاز به دلیل افزایش سطح ویژه و چگالی به دلیل افزودن فولاد، در این نوع بتن غلتکی نسبت به نوع معمولی، افزایش یافته است.
از دیگر مزایای وجود الیاف فولادی در ساختار بتن، افزایش مقاومت کششی است که از فاکتورهای صلاحیتی هر بتنی به حساب می آید.
-
بتن غلتکی رنگی
ساخت رویه های محوطه هایی نظیر پارکینگ، پادگان و مکان هایی با کفه باز، به وسیله نوع رنگی بتن غلتکی کاملاً محبوب است. علاوه بر ظاهر جذابی که رنگ ها به بتن ارائه می دهند، عملکرد روسازی در جذب و بازتاب نور را نیز بهبود می بخشند.
معایب بتن با اسلامپ صفر
ترکیب مصالح بتنی با آرماتورهای فولادی و بهره گیری از ابزاری همچون فاصله گذارهای پلاستیکی، چنان مقاومتی را سبب می شود که امروزه نمی توان جایگزینی در ساختمان سازی برای آن ها پیدا نمود.
متأسفانه بتن آر سی سی به دلیل عدم برخورداری از روان بودن، مناسب این سبک پروژه ها نمی باشد، اما همچنان پرکاربرد ترین مصالح در راه و جاده سازی و یکی از اصلی ترین اجزای ساختاری مهم ترین سازه ها به حساب می آیند.
بتن rcc چگونه آزمایش می شود؟
در ادامه به بررسی انواع سنجش های استاندارد تعریف شده برای بتن بدون اسلامپ و چگونگی انجام هر یک، به صورت مفید و مختصر پرداخته ایم.
آزمایش تعیین جذب آب سنگدانه های فوندانسیون
یکی از پراهمیت ترین خاصیت های سنگدانه ها، توانایی آن ها در جذب آب به داخل منافذ خود می باشد. سنگدانه ها از نظر جذب آب به چهار دسته زیر تقسیم می شوند:
- اوور درای یا کاملاً خشک: حالتی است که سنگدانه ها به طور کامل آب را به خود جذب نموده و چیزی باقی نگذاشته اند. این حالت برای بتن غلتک و به کارگیری آن در جاده سازی بسیار ایده آل است.
- ایر درای یا خشک شده در هوا: در این حالت، رطوبت تنها در داخل دانه های سنگی مشاهده می شود و سطح آن ها خشک و دارای پتانسیل جذب آب بیشتر است.
- اشباع با سطح خشک: در این حالت مقدار رطوبت سنگدانه به حدی است که نه آبی را به بتن انتقال داده و نه آبی را از بتن جذب می کند. سطح سنگدانه خشک است.
- خیس یا تر (اشباع با سطح مرطوب): در این حالت علاوه بر اینکه تمام منافذ پر از آب است، روی سطح سنگدانه نیز آب وجود دارد.
تست مقاومت سایشی
مقاومت سایشی بتن، در مواردی همچون سازه های هیدرولیکی، روسازی ها و پیاده روهای بتنی بسیار هائز اهمیت است. مقاومت سایشی سنگدانه های درشت بتن فوندانسیون با استفاده از دستگاهی به نام لس آنجلس آزموده می شود. هنگامی که استوانه دستگاه می چرخد، در اثر ضربه زدن، سنگدانه ها را دچار سایش و لهیدگی می کند. درصد مصالح از دست رفته، بیانگر میزان سایش سنگدانه ها است.
تعیین مقاومت فشاری
توانایی تحمل نیروهای مختلف، یکی از ضروری ترین شرایطی است که بتن غلتکی بایستی واجد آن باشد.
آزمایش مقاومت فشاری به دو روش ASTM بر روی نمونه های استوانه ای 300×150 میلی متری و BS بر روی نمونه های مکعبی 150 یا 200 میلی متری انجام می شود. سپس بتن در چند لایه داخل قالب ریخته شود.
بهتر است بدانید که به منظور جلوگیری از چسبندگی ملات به جداره قالب، باید یک لایه نازک روغن معدنی به دیواره داخلی قالب ها مالیده شود. نمونه ها پس از 24 ساعت از قالب بیرون آورده می شوند.
در محیط آزمایشگاه به منظور جلوگیری از کاهش رطوبت نمونه های قالب گیری شده، بایستی آن ها را به مدت بیش از 20 ساعت و کمتر از 48 ساعت در دمای 7/1±23 درجه سانتی گراد نگهداری کنند. توصیه می شود که نمونه طوری زیر دستگاه آزمایشگاه قرار گیرد که جهت بار عمود بر جهت بتن ریزی نمونه در قالب، اعمال شود.
تعیین مقاومت کششی
سنجش پتانسیل مقاومت برسی و حتی کششی بتن سفت شده، با این روش امکان پذیر است. انجام این تست به این صورت است که ابتدا آزمونه های استوانه ای قالب گیری شده یا مغزه گیری شده از داخل بتن را به صورت افقی بین دو صفحه دستگاه آزمایش قرار داده، سپس با اعمال نیروی فشاری قطری روی آزمونه استوانه ای، آن را دو نیم می نمایند.
آزمایش چکش اشمیت
دستگاه چکش سه کیلوگرمی اسمیت، یکنواختی یا عدم یکنواختی بتن rcc را براساس ارقام به ما نشان خواهد داد. به این صورت که بعد از ضربه زدن، وزنه باز شده و توسط یک شاخص متصل به این وزنه، میزان بازگشت نمایان خواهد شد. این میزان برگشت بیانگر فاصله برگشت وزنه می باشد. این نتایج در منحنی کالیبره قرار می گیرد و مقاومت فشاری را تعیین می نماید.