پروژه های عظیم ساخت و ساز با ابعاد سازه ای بزرگتر و در نتیجه مصالح ساختمانی بیشتری سروکار دارند. در نتیجه لازم است از ابزار آلات پیشرفته و مصالح امروزی با توجه به نوع هدف استفاده نمود. بتن خود متراکم یا SCC، از چنان اسلامپ و خصوصیات دیگری برخوردار است که می تواند در وسیع ترین سطح ها بدون به کارگیری انرژی و زمان زیاد، به راحتی پخش شود.
شاید فرآیند ویبراتور کردن یا همان لرزاندن برای نخستین بار است که به گوشتان می خورد. اگر بخواهیم به طور مفید و مختصر توضیح دهیم، ویبراتور کردن از مهم ترین مراحلی است که جهت بالا و بیرون آمدن حباب های هوای داخل مخلوط بتن بایستی صورت گیرد. حباب زدایی بتن از ضروری ترین اقدامات جهت مقاوم سازی بیشتری بتن و جلوگیری از فرسایش زود هنگام آن است.
ملات سیمان اس سی سی، بدون نیاز به انجام عملیات هایی نظیر هوا زدایی و تلاش زیاد جهت پخش کردن بر روی سطح، انتخاب نخست مهندسان و سازندگان جهت بتن ریزی های ساختمانی است.
خصوصیات ثابت بتن SCC
برای برخورداری از حداکثر کارایی هر نوع بتن، بایستی ابتدا به دنبال اثبات خصوصیاتی که ملاک برتر بودن آن هاست، باشیم. برای سنجش میانگین مقاومت های مختلف ساختار بتن، آزمایش هایی به صورت استاندارد و با کمک ابزار و دستگاه هایی حرفه ای، طراحی و انجام می پذیرند. قرار است در همین مقاله به بررسی مهم ترین آزمایش های بتن خود متراکم بپردازیم.
اما ابتدا لازم است به طور کلی با ویژگی های بتن دارای تراکم خودکار مرغوب آشنا شویم که به شرح ذیل اند:
- زمانی که بتن تازه و خمیری شکل است، باید بدون این که سنگدانه های ریز و درشت از یکدیگر و از دوغاب جدا شوند، گوشه ها و زوایای قال را به راحتی پر کنند و همینطور میلگردها را احاطه کنند. در واقع ما انتظار داریم بتن تازه کارایی بالایی داشته باشد.
- بتن خود متراکم پس از سخت شدن باید خواص یک بتن استاندارد را داشته باشد، به طور مثال باید مقاومت آن به حد استاندارد خود رسیده باشد، جمع شدگی آن کم باشد و بسته به نیاز، قابلیت نفوذ پذیری آن کم یا بسیار زیاد باشد.
- بتن باید خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خود را در طول عمر مفید پیش بینی شده در حد مطلوب حفظ نماید.
- بتن اس سی سی که یک یا تعدادی از سه مشخصه فوق را داشته باشد «بتن توانمند» یا «بتن با عملکرد فوق العاده» نامیده می شود و اگر این مشخصه ها در یک بتن در سطح بسیار عالی باشند، «ابر بتن» نام خواهد گرفت.
افزودنی های مؤثر بتن تراکم پذیر
افزودن موادی به مخلوط پایه بتن، به منظور ایجاد و یا بهبود خواص مشخصی به آن صورت می گیرد. همچنین نقش تأثیرگذاری در کاهش هزینه ها و نیروی انسانی جهت تولید بتن ها را به همراه دارند. در ادامه، به معمول ترین افزودنی های بتن خود متراکم پرداخته ایم.
-
پودر سنگ
استفاده از پودر سنگ دولومیت در بتن scc به منظور دوام بتن در برابر واکنش های قلیایی کربنات ها صورت می گیرد.
-
خاکستر بادی
ماده غیر آلی خاکستر بادی با دارا بودن خصوصیات پوزولانی، تأثیر زیادی در بهبود خواص بتن همچون پایداری آن دارد.
-
نانو سیلیس
خاصیت ضد سایش، ضد لغزش، ضد حریق و ضد انعکاس، از مهم ترین آپشن هایی است که با افزودن این ماده به مخلوط بتن محقق خواهد شد.
-
فوق روان کننده ها
روان کننده ها، عناصری به عنوان کاهنده آب را در ترکیبات خود دارا می باشند و قابلیت های جانبی از جمله افزایش قابلیت پرداخت، افزایش قابلیت پمپاژ و استقرار را به بتن بدون نیاز به ویبره کردن می دهند.
-
میکروسیلیس
میکروسیلیس باعث روان تر شدن بتن شده، دوام بتن را افزایش می دهد و نقش مهمی در چسبندگی و یکنواختی بتن پخش شده با عملکرد بالا دارد.
آزمایش ها بتن scc (آزمایش ها بتن خود متراکم)
برای اطمینان از کارایی تراکم بتن، لازم است آزمایش هایی تحت شرایط تعیین شده صورت گیرند و پس از آن از بتن تأیید صلاحیت شده در فرآیندهای ساخت و ساز بهره برد.
آزمایش اسلامپ Flow
پهن شدگی بتن یا اسلامپ فلو، اولین و مطرح ترین آزمایش جهت بررسی میزان پخش ملات سیمان به حساب می آید. تاریخچه این آزمایش به بررسی بتن ریزی Tremie که در زیر آب انجام می گرفت، در ژاپن بر می گردد.
تفاوت این آزمایش با اسلامپ کلاسیک در این است که به جای افت و فرو نشستن مخروط بتن، قطر متوسط بتن پهن شده در سطح زمین اندازه گیری خواهد شد و قابلیت پر کردن (سیلان و جریان) نشان داده خواهد شد.
نحوه انجام آزمایش نیز بدین صورت است که ابتدا درون مخلوط ناقص را مرطوب می کنند، سپس آن را بر روی مرکز صفحه فلزی قرار داده و با پا محکم در جهت قائم روی صفحه فشار می دهند. اکنون ملات را به داخل مخروط می ریزند. دقت کنید که هیچگونه ضربه یا لرزشی نباید به مخروط وارد شود.
پس از آن که بتن اضافی با ماله یا خط کش برداشته شد، مخروط را به آرامی به سمت بالا کشیده و سپس زمان پخش بتن روان دایره 500 میلی متری را به وسیله کرونومتر با دقت 1/0 ثانیه اندازه خواهند گرفت.
آزمایش حلقه J
در این آزمایش، گذر بتن از میان موانع، به خصوص شبکه های آرماتور متراکم در قالب به کمک اسپیسرهای بتنی یا اسپیسر های پلاستیکی، شبیه سازی می شود.
روش انجام آزمایش به این صورت می باشد که ابتدا مخروط ناقص اسلامپ را در وسط حلقه J قرار می دهیم. سپس 6 لیتر بتن را در داخل مخروط می ریزیم. در انتها با سرعتی ثابت و به صورت قائم، مخروط را به بالا می کشیم. در آخر نیز اختلاف ارتفاع بتن را در داخل و خارج حلقه J در 4 نقطه اندازه گیری کرده و میانگین می گیریم.
آزمایش قیف V شکل
یکی دیگر از آزمایش های طراحی شده در ژاپن، تحت عنوان قیف وی شکل، به منظور تعیین میزان روان بودن مخلوط آن انجام می شود. حجم دستگاه قیف 12 لیتر است و برای بتن های با حداکثر اندازه سنگدانه 20 میلی متر کارایی دارد.
ابتدا پیش از هر اقدامی می بایست سطوح دستگاه را مرطوب نماییم. سپس مخلوط را بدون اعمال فشار یا تراکم به داخل قیف می ریزیم. دقت کنید که دریچه قیف بسته باشد سطح دستگاه نیز با ماله یا کمچه صاف گردد. همچنین زیر دریچه یک سطل با حجم کافی قرار گرفته شود.
پس از ده ثانیه از گذشت ریختن مخلوط به داخل قیف، دریچه را باز کرده زمان خروج مخلوط به صورت کامل به داخل سطل را به عنوان زمان جریان قیف وی ثبت می کنیم. این آزمایش بایستی در عرض 5 دقیقه به طور کامل انجام شده باشد.