آزمایش vebe بتن + بررسی مزایا و معایب آزمایش وی بی

یکی از مهم ترین خصوصیات مخلوط بتن، سهولت آن در پخش شدن بر روی سطح می باشد. اهمیت روان بودن مخلوط بتن و عدم جداشدگی آن زمانی پررنگ می شود که نیاز به پخش بتن بر روی سطوح وسیع همچون سقف باشد. به این ویژگی بتن کارایی آن می گویند.

آزمایش های زیادی برای بررسی بتن با خاصیت کارایی یا تراکم خودبخودی وجود دارد که از معروف ترین آن ها می توان به تست های «اسلامپ» و «وی بی» اشاره نمود. در این مقاله قرار است به تعریف و بررسی کامل آزمایش Ve Be بپردازیم.

کارایی بتن به چه صورت است؟

بتنی که دارای خاصیت روان بودن و به اصطلاح کارایی باشد، بایستی بتواند در برخی موارد به نحو احسنت عمل نماید. مهم ترین خصوصیات بتن روان به شرح ذیل است:

• زمانی که بتن خمیری شکل است، باید بدون این که سنگدانه های ریز و درشت از یکدیگر و از دوغاب جدا شوند، گوشه ها و زوایای قال را به راحتی پر کنند و همینطور میلگردهای ارنج شده توسط اسپیسر با اسپیسرهای بتنی یا اسپیسر های پلاستیکی را احاطه کنند. در واقع ما انتظار داریم بتن تازه کارایی بالایی داشته باشد.
• بتن سازه ای پس از سخت شدن باید خواص یک بتن استاندارد را داشته باشد، به طور مثال باید مقاومت آن به حد استاندارد خود رسیده باشد، جمع شدگی آن کم باشد و بسته به نیاز، قابلیت نفوذ پذیری آن کم یا بسیار زیاد باشد.
• بتن سازه ای باید خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خود را در طول عمر مفید پیش ‌بینی ‌شده در حد مطلوب حفظ نماید.
• بتنی که یک یا تعدادی از سه مشخصه‌ فوق را داشته باشد «بتن توانمند» یا «بتن با عملکرد فوق العاده» نامیده می ‌شود و اگر این مشخصه‌ ها در یک بتن در سطح بسیار عالی باشند، «ابر بتن» نام خواهد گرفت.

دستگاه آزمایش Vee Bee

سنجش کارایی بتن با آزمایش وی بی بسیار مشابه به آزمایش اسلامپ می باشد، با این تفاوت که میزان پخش بتن تازه را در هنگام لرزش دستگاه اندازه گیری می کند.

دستگاه استاندارد ve be طراحی شده توسط برنر مهندس سوئدی، از اجزای زیر تشکیل شده است:

• یک مخروط توخالی در داخل استوانه ای عموی و توخالی با ابعاد بزرگ تر
• یک دیسک پلاستیکی شفاف
• میز ارتعاشی
• تایمر

این دستگاه با ایجاد لرزشی سینوسی، مخلوط بتن ریخته شده در مخروط داخل استوانه را به ارتعاش در می آورد و باعث پخش شدن آن می گردد. لازم به ذکر است حجم مخلوط آزمایشی نسبت به استفاده واقعی بسیار کمتر بوده و این آزمایش بایستی در 30 ثانیه انجام شود.

آیا امکان انجام آزمایش VE BE در محل پروژه وجود دارد؟

البته که می توان این آزمایش را هر جایی به کار برد، به دلیل نیاز به کنترل شرایطی از جمله لرزش دستگاه، انجام آن خارج از محیط آزمایشگاه توصیه نمی شود.

افزودنی های بتن خودمتراکم چیستند؟

افزودن موادی به مخلوط پایه بتن، به ‌منظور ایجاد و یا بهبود خواص مشخصی به آن صورت می گیرد. همچنین نقش تأثیر گذاری در کاهش هزینه ها و نیروی انسانی جهت تولید بتن ها را به همراه دارند. این افزودنی ها عبارت اند از: • پودر سنگ • خاکستر بادی • نانو سیلیس • فوق روان کننده ‌ها • میکروسیلیس

آیا استفاده از بتن روان، معایبی هم دارد؟

معمول ترین مشکلاتی که ممکن است در استفاده از بتن های با تراکم خودبخودی با آن ها مواجه شوید، به شرح ذیل اند: • جدا شدن و بهم ریختن دانه ‌بندی بتن به علت ویبره زیاد در بعضی قسمت ها. • تراکم ناهمگن در نقاط مختلف سازه و در نتیجه مقاومت فشاری متفاوت در بخش ‌های مختلف سازه. • کرمو شدن نقاطی از سطح بتن به علت ویبره بیش‌ از حد و فرار شیره بتن.

مزایا و معایب آزمایش vebe

وی بی آزمایشی است دارای استاندارد ASTM که می تواند ملات سیمان پرتلند با حداکثر کارایی را شناسایی کند و برای بتن سازی با حجم کم پیشنهاد می شود. دینامیکی بودن آن نیز سبب شده تا بتوان بتن های مشکل ساز در آزمایش اسلامپ را نیز مورد بررسی قرار داد.

اما باید گفت که این تست با محدودیت هایی نیز روبرو است. به دلیل نیاز به کنترل شرایطی از جمله لرزش دستگاه، انجام آزمایش خارج از محیط آزمایشگاه توصیه نمی شود. دیگر اشکال این آزمایش، مناسب و کارآمد نبودن آن برای بتن های با حجم بالاست.

انجام آزمایش vebe بتن

حال نوبت به شرح چگونگی انجام تست محبوب کارایی بتن رسیده است. ابزار مورد نیاز برای این آزمایش عبارت اند از:

• ظرف مخصوص استوانه ای شکل با با قطر داخلی 240، ارتفاع 200، ضخامت دیواره 3 و ضخامت کف 7/5 میلی متر، مقاوم در برابر ضربه و زنگ زدگی
• قالب اسلامپ که همان قالب مشابه در آزمایش اسلامپ است
• صفحه شفاف افقی با قطر 330 و ضخامت 10 میلی متر، متصل به میله بر روی لوله اتصال
• وزنه
• میله متحرک
• میز ارتعاش
• میله تراکم
• زمان سنج با دقت 5/0 ثانیه

نحوه انجام آزمایش به این صورت است که ابتدا مخروط را با سیمان پر می کنیم، سپس دیسک شفاف را بر روی ورودی مخروط قرار داده و دستگاه را روشن می کنیم تا میز لرزاننده شروع به کار کند.

زمان لازم برای پخش کامل سیمان، شاخصی از میزان روانی آن و زمان کافی برای قالب کردن مجدد بتن از شکل مخروطی به استوانه ای، شاخصی از قوام بتن می باشد. عدد وی بی نیز بر حسب ثانیه حساب می شود.

اعداد وی بی بتن ها براساس میزان روانی آن ها به شرح ذیل می باشد:

• خارج از محدوده: بیشتر از 30 ثانیه
• به شدت خشک: 18 الی 30 ثانیه
• خیلی سفت: 10 الی 18 ثانیه
• سفت: 5 الی 10 ثانیه
• خمیر سفت و خارج از محدوده: 3 الی 5 ثانیه
• خمیر و خارج از محدوده: 0 الی 3 ثانیه

مهم ترین نکات در انجام آزمایش vebe بتن

رعایت موارد زیر به هنگام انجام آزمایش وی بی، خالی از اهمیت نیستند و به شرح ذیل اند:

• قالب های فلزی دستگاه وی بی را پیش از عملیات قالب گیری مخلوط بتن با مواد روغنی مناسب یا مواد پیوند زدا پوشش دهید.
• انتقال، اختلاط مجدد و آزمون بتن به منظور به حداقل رساندن جداشدگی نمونه، حتماً صورت گیرد.
• سربار بایستی در مرکز قالب قرار گیرد. در غیر این صورت سربار را به صورت عمودی بدون اعمال فشار به صورت دستی در بالای آزمونه نگه دارید.