بتن ریزی ساختمانی، فرآیندی با هدف استحکام اسلکت سازه می باشد. به کارگیری ملات سیمان تازه و خشک نشده به همراه ستون های میلگردی، مقاومت سازه در برابر نیرومند ترین عوامل تخریبی، تضمین می نماید.
وقتی صحبت از مقاوم سازی پایه های ساختمان می شود، تنها مخلوط های دارای روانیت و استاندارد به لحاظ میزان مواد اولیه به کار رفته در آن می توانند مسئولیت به انجام رساندن آن را بر عهده گیرند، چرا که قابلیت نفوذ و سخت شدن در باریک ترین درزهای اجزای سازه ای را دارند. این مخلوط های روان و قابل استفاده در بیس کار را، فوندانسیون می نامند.
بتن فوندانسیون چیست؟
فوندانسیون در لغت به معنای «پایه» یا «پی» می باشد. کاربرد بتن های پایه ای در پی ریزی فضاهای خالی بین اجزای سازه ای از جمله ستون ها و سقف ها بسیار مطرح است.
بسیار مهم است که پیش از سخت شدن مواد اولیه، آن را به صورت فوندانسیون در بخش هایی که در آن ها میلگردهای فاصله گذاری شده با اسپیسر یا اسپیسرهای بتنی، اسپیسر های پلاستیکی یا فلزی به کار رفته است، ریخته و سپس اجازه سفت شدن داد.
آزمایش های مربوط به بتن فوندانسیون، تا چه حد حساس اند؟
میزان حساسیت تست های بتن فوندانسیون به حدی است که بیشتر آن ها در محیط لابراتور قابل انجام و نتیجه گیری است.
مگر تست اندازه گیری حجمی، از تست های مخصوص بتن سفت شده نمی باشد؟
تست مقاومت فشاری، از آزمایش های مشترک بین بتن های تازه 7 روزه و سخت شده 28 روزه به حساب می آید.
آیا اسلامپ فلو نیز جزو آزمایش های بتن فوندانسیون محسوب می شود؟
بله. در واقع تنها تفاوت تست اسلامپ اصلی با flu، در نوع اندازه گیری ابعاد بتن پخش شده می باشد.
آزمایش بتن فونداسیون چگونه انجام می شود؟
تعیین و تأیید صلاحیت ملات سیمان با معیارهایی که برای بلوک های سفت و سخت بتنی در شرایط فشاری و کششی تعیین شده است، متفاوت می باشد.
آزمایش های استانداردی که برای انواع پی های بتنی به صورت استاندارد طراحی شده اند، شامل تعیین ارزش ماسه ای، تعیین پتانسیل جذب آب سنگدانه ها، ساختار دانه بندی و تعیین مقاومت سایشی و… می شوند که در ادامه به بررسی کامل هر یک می پردازیم.
-
آزمایش تعیین ارزش ماسه ای
درجه خلوص بتن فوندانسیون از راه این آزمایش به دست می آید. منظور از درجه خلوص، مقدار ماسه طبیعی است که در ملات به کار رفته است. حداقل مقدار استاندارد ماسه طبیعی لازم برای قبولی در این آزمون، 75 درصد می باشد.
شیوه آزمایش نیز این گونه است که ابتدا محلولی از نمک طبیعی و آب به غلظت 1 درصد را تهیه کرده، سپس حدوداً 50 سی سی از آن را در یک استوانه مدرج 250 سی سی ریخته و ماسه را به آرامی به محلول اضافه می کنند. ماسه ریزی تا وقتی که سطح ماسه درون استوانه به 100 سی سی برسد، ادامه دارد.
سپس استوانه را به شدت تکان داده و آن را بدون حرکت در محلی قرار می دهند و پس از گذشت 3 ساعت، ارتفاع قشر لای را در بخش فوقانی ماسه از طریق فرمول زیر اندازه خواهند گرفت:
درصد لای – 100 = ارزش ماسه ای
-
آزمایش تعیین جذب آب سنگدانه های فوندانسیون
یکی از پراهمیت ترین خاصیت های سنگدانه های بتن فوندانسیون، توانایی آن ها در جذب آب به داخل منافذ خود می باشد. سنگدانه ها از نظر جذب آب به چهار دسته زیر تقسیم می شوند:
اوور درای یا کاملاً خشک
حالتی است که سنگدانه ها به طور کامل آب را به خود جذب نموده و چیزی باقی نگذاشته اند.
ایر درای یا خشک شده در هوا
در این حالت، رطوبت تنها در داخل دانه های سنگی مشاهده می شود و سطح آن ها خشک و دارای پتانسیل جذب آب بیشتر است.
اشباع با سطح خشک
در این حالت مقدار رطوبت سنگدانه به حدی است که نه آبی را به بتن انتقال داده و نه آبی را از بتن جذب می کند. سطح سنگدانه خشک است.
خیس یا تر (اشباع با سطح مرطوب)
در این حالت علاوه بر اینکه تمام منافذ پر از آب است، روی سطح سنگدانه نیز آب وجود دارد.
-
آزمایش دانه بندی مصالح سنگی
دانه بندی، یکی از روش های طبقه بندی سنگ دانه ها بر مبنای توزیع ذرات آن هاست. برای دسته بندی دانه ها، از الک هایی با اندازه های مشخص و استاندارد استفاده می شود.
نوع دانه بندی ها در بتن های فوندانسیون، بایستی به طور عمومی دارای ابعاد ریز و خاصیت همگنی باشند.
-
تست مقاومت سایشی
مقاومت سایشی بتن، در مواردی همچون سازه های هیدرولیکی، روسازی ها و پیاده روهای بتنی بسیار هائز اهمیت است. مقاومت سایشی سنگدانه های درشت بتن فوندانسیون با استفاده از دستگاهی به نام لس آنجلس آزموده می شود.
هنگامی که استوانه دستگاه می چرخد، در اثر ضربه زدن، سنگدانه ها را دچار سایش و لهیدگی می کند. درصد مصالح از دست رفته، بیانگر میزان سایش سنگدانه ها است.
-
کارایی بتن (اسلامپ)
آزمایشی که جهت تعیین میزان کارایی بتن فوندانسیون استفاده می شود، آزمایش اسلامپ است. در واقع تست اسلامپ از مهم ترین فاکتورهای جداسازی بتن ها براساس میزان کارایی بر حسب روان بودن آن ها می باشد.
ملات سیمان دارای اسلامپ، بهترین گزینه برای بتن ریزی بر روی سطوحی است که با کمک اسپیسر بتن، آرماتور بندی شده اند.
بتن بدون اسلامپ یا با اسلامپ صفر به بتنی گفته می شود که کارایی یا همان روانی آن برابر با یک اینچ یا ۲۵ میلی متر یا کمتر باشد. به عبارتی دیگر می توان گفت که این نوع بتن ها دارای اسلامپی بسیار پایین یا صفر هستند.
-
تعیین مقدار حباب هوا (اندازه گیری حجمی)
نحوه انجام اندازه گیری حجمی بتن فوندانسیون بدین صورت است که ابتدا با استفاده از کمچه و ماله، ظرف استوانه ای را با بتن تازه مخلوط شده در سه لایه هم عمیق پر می کنند. سپس هر لایه را 25 بار میله زده و پس از آن به کناره ظرف استوانه ای بتن 10 الی 15 بار ضربه می زنند.
در نهایت پس از ریختن لایه سوم، بایستی سطح بتن به وسیله میله ای به صورت کامل صاف و یکنواخت شود تا با لبه ظرف استوانه ای هم سطح گردد و سپس لبه ظرف تمیز شود.