اکثر مردم بتن ها را با ویژگی هایی از جمله وزن زیاد و ابعاد بزرگ می شناسند، اما نمی دانند که دایره کاربردهای این مصالح ساختمانی تنها محدود به این ذهنیات نمی شود. در واقع بتن های سبک وزن از محبوبیت و مزیت های بیشتری در بین سازندگان برخوردار است.
تفاوت اصلی بتون های سبک با سنگین در نوع ترکیبات آن هاست.
آیا می دانستید که در این بتن همانند بتن های عادی، از ماسه استفاده نمی شود؟ ورموکولیت، پرلیت، سنگ بازالت و سیمان تیپ ۲ و…، از معمول ترین موادی هستند که در ساخت کانکریت های سبک به کار می روند.
این نکته را فراموش نکنید که ابعاد بزرگ به معنای سنگین وزن بودن نمی باشد، پس معیار اندازه ای در سبک یا سنگین نامیدن یک بتن را به کل فراموش کنید.
دسته بندی بتن های سبک
اگر بخواهیم مصالح مورد بحثمان را طبق حداقل مقاومت فشاری طبقه بندی کنیم، انواع آن به شرح ذیل است:
- بتن سبک باربر ساختمان
- بتن مصرفی در دیوارهای غیر باربر
- بتن عایق حرارتی
دسته بندی سبک ترین بتن ها براساس نوع دانه ها در ملات آن ها شامل انواع ذیل می شود:
-
دانه های سبک طبیعی
منشأ بوجود آمدن این دانه ها، معمولاً گدازه های آتشفشانی است و عوامل انسانی در آن نقشی ندارد. سنگ پا، پوکه سنگ، خاکستر و توف از جمله این دانه ها هستند. دیاتومه ها جزو معدود مواردی اند که منشأ آتشفشانی ندارند.
-
دانه های سبک مصنوعی
سنگدانه هایی که عوامل انسانی در ساخت آن ها دخالت دارند را می توان گازی یا هوادار نامید، که خود به دو دسته کفی یا اسفنجی و اتوکلاو تقسیم می شود:
- کفی یا اسفنجی: بتن غیر اتوکلاو از طریق تزریق ثابت و یکنواخت کف یا به وسیله اضافه کردن مخلوط هایی هوادار خاص معروف به عامل کف ساز به مخلوط پایه سیمان یا ملات تولید می شود.
- اتوکلاو: بتن هوادار اتوکلاو (AAC) با اضافه کردن یک مقدار مشخص از پودر آلومینیوم و دیگر مواد افزودنی خاص به مخلوطی از ماسه سیلیسی (دارای بیشترین درصد تشکیل دهنده)، کوارتزی، سیمان یا آهک و آب ساخته می شود. پودر آلومینیم به طور معمول به میزان 2/0 تا 5/0 درصد وزن سیمان به مخلوط اضافه می گردد.
بتن سبک بدون ریزدانه!
غیر از موارد بالا، می توانید سیمان، آب و مواد دانه درشت (ماسه) را با آب ترکیب کرده و سپس آن را با لایه ای از سیمان به ضخامت 3/1 میلی متر بپوشانید. در این روش، پودرها یا ریزدانه ها کاربردی ندارند.
مزایای استفاده از Heavy Light Concrete
عملیات ساخت و سازی که انواع بتن های با وزن کم را ضمیمه کار خود می نماید، از مزایای زیر برخوردار هستند:
- کاهش زمان و هزینه کلی ساخت و ساز به طور چشم گیر
- حمل و نقل آسان تر به سبب سبک وزن بودن بتن
- برخورداری از انواع عایق های حرارتی و رطوبتی به لطف ساختار بتن مورد استفاده
- مقاومت در برابر آتش سوزی
- مقاومت در برابر زلزله و تنش های سازه ای
- کاهش آسیب های سازه ای از جمله ترک و شکاف برداری
- کاهش قابل توجه وزن کلی سازه
- افزایش عمر سازه
معایب استفاده از بتن کم وزن
یکی از گله هایی که استفاده کنندگان از مصالح سبک دارند، دشوار بودن تشخیص و کنترل نسبت آب به سیمان است. طبق تجربه، ثابت شده است که بتن های سبک زمان بیشتری را برای گیرش و سفت شدن می طلبند. همچنین در مقایسه با دیگر انواع بتن ها، به مخلوط سازی طولانی تری در میکسر نیاز دارند.
چگونه بتن سبک درست کنیم؟
حال که به طور مفید و مختصر با بتن های سبک و انواع آن ها آشنا شده اید، می توانیم به طور کلی به روش های تولید آن ها بپردازیم:
- اولین روش پیشنهادی، استفاده از مصالح متخلخل سبک با وزن مخصوص ظاهری کم به جای سنگدانه معمولی دارای چگالی ۶/۲ می باشد.
- روش بعدی، به منظور تولید بتن های اسفنجی یا هوادار است که با ایجاد منافذ متعدد درشت تر نسبت به منافذ حباب هوا در داخل بتن انجام می پذیرد.
- روش پایانی، برای تولید بتن بدون سنگدانه رواج دارد که در آن سنگدانه های ریز از مخلوط بتن حذف می شوند و عموماً از سنگدانه های درشت با وزن معمولی استفاده می شود.
نکات پایانی
موارد زیر را به هنگام تهیه هر نوع از بتن های کم وزن مد نظر داشته باشید:
- استفاده از مواد و مصالح مناسب طبق مشخصات پروژه
- به کارگیری سیمان تازه و غیر فاسد
- پیمانه کردن دقیق و صحیح مصالح مصرفی طبق طرح اختلاط ارائه شده
- فراهم آوردن محیط و شرایطی که مصالح به دور از تنش های رطوبتی قرار گیرند (سنگدانه ها در حالت نرمال 5 درصد رطوبت دارند)
- رعایت دیگر استانداردهای ساخت و ساز به وسیله قطعاتی همچون اسپیسرها در انواع اسپیسر پلاستیکی، اسپیسر بتنی و فلزی
- تهیه مواد اولیه و یا قالب های بتنی از مراکز معتبر مصالح ساختمانی