مصالح بتنی سال هاست که نه تنها توانسته اند جایگاه خود را بعنوان پایه و فوندانسیون بسیاری از اجزای ساختمانی حفظ نمایند، بلکه به دلیل دارا بودن پتانسیل در ساختار خود و ایجاد ترکیبات متفاوت، امروزه در هر گوشه و نقطه ای از شهر به کار رفته اند.
مقاومت بالا در برابر فشار و حرارت، مهم ترین خصوصیت بتن است. واضح است که برای برخورداری از مزایای استفاده از انواع بتن ها، بایستی در تولید مخلوط آن از مواد اولیه باکیفیت بهره برده و نظارت درست بر تولید و اجرای آن، توسط افراد خبره صورت گیرد.
مواد اصلی تشکیل دهنده بتن
در ادامه مبحث کدام مخلوط بتن است؟ باید بگوییم که پودر سیمان از اولین و اصلی ترین ترکیب ها به شمار می آیند که وجود آن برای گیرش ملات واجب است. این پودر را می توانید از فروشگاه های مصالح ساختمانی معتبر تهیه کنید.
ممکن است آب ساده ترین ترکیب در یک بتن بنظر رسد، اما در واقع از چند جهت مختلف حائز اهمیت است. اول آن که مقدار آب مصرفی در بتن نباید از حجم خاصی کمتر یا بیشتر شود.
از خرد شدن سنگ های مادر بر اثر عوامل تجزیه ای/فرسایشی مانند هوازدگی یا با کمک نیروی فیزیکی، سنگریزه ها بوجود خواهند آمد. آن ها سه چهارم حجم بتن را شامل می شوند. در نتیجه کیفیت و مرغوبیت آن ها از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
کانی های تشکیل دهنده بتن
منظور از کانی های به کار رفته در داخل بافت قالب های بتنی، نوع و جنس سنگدانه هایی است که در بالا به آن اشاره شد. مهم ترین کانی های به کار رفته در بتن عبارت اند از:
- کانی های سیلیسی
- فلدسپات ها
- کانی های میکا
- کانی های کربناتی
- کانی های سولفاتی
- کانی های سولفور آهن
- کانی های فرومنیزیم
- کانی های اکسید آهن
- زئولیت ها و کانی های رس
انواع بتن
کارخانجات معتبر، بتن ها را با توجه به موارد استفاده خود در شکل ها، طرح ها، اندازه ها و جنس های متنوعی تولید و عرضه می کنند که متداول ترین آن ها عبارت اند از:
-
بتن معمولی
مخلوطی است از سیمان پرتلند، ماسه، شن و آب.
-
بتن ساده حجیم
به بتن بدون آرماتور گفته می شود که از آن در بتن ریزی های حجیم مانند ساخت پی سد، دیوار حایل وزنی و… استفاده می شود.
-
بتن مسلح (آرمه)
مرکبی از بتن و میلگردهای فاصله گذاری شده با اسپیسر بتن که باعث رفع ضعف های بتن از جمله عدم انعصاف در برابر فشار می شود. گفتنی است اسپیسر انواع متنوعی دارد که هر یک از انواع آن دارای ویژگی ها و مشخصات خاصی می باشد. اسپیسر پلاستیکی از جمله بهترین اسپیسرهایی به شمار می رود که می توانید جهت افزایش مقاومت بتن ساختمان از آن استفاده کنید.
-
بتن بستر
هنگامی که درصد شن نسبت به سیمان بسیار بالا باشد، بتن بستر به وجود می آید. از این بتن به عنوان پرکننده شکاف ها و ترک ها، در کارهای غیر سازه ای و همچنین به عنوان لایه محافظ بتن سازه ای در برابر نفوذ املاح و مواد موجود در خاک بستر که برای بتن مضر می باشد، استفاده می شود.
-
بتن سازه ای
بتنی است که می تواند برای اعضای باربر سازه به کار برده شود. وزن این بتن در حالت متراکم حدوداً 2400 کیلوگرم در متر مکعب بوده و باید مقاومت بالایی داشته باشد.
استفاده از مصالح سنگی سبک وزن با رعایت ضوابط ویژه در طراحی و ساخت این نوع بتون، می تواند مقاومت آن را به طور قابل توجهی بالا ببرد.
کاربردهای انواع بتن در ساخت و ساز
-
استفاده از بتن در ساخت سد
سد، سازه ای است که برای ذخیره آب رودخانه های بزرگ و تولید برق مورد نیاز شهرها از آن مورد استفاده قرار می گیرد. میزان بار ناشی از فشار آب بر روی سد بسیار زیاد است. به همین دلیل، استحکام بالای بتن برای این شرایط بسیار مناسب خواهد بود. استحکام بالا و چگالی بتن، این ماده را به عنوان یک گزینه مناسب در ساخت سد مطرح می کند.
-
استفاده از بتن در ساخت ساختمان های مسکونی
بسیاری از ساختمان های کوچک، خانه های ویلایی یا حتی برج های مسکونی با استفاده از روش های سنتی یا مدرن قالب بندی بتن ساخته می شوند. در این سازه ها معمولاً ساخت اسکلت سازه (فونداسیون، دال، ستون و تیرها) توسط بتن صورت می گیرد.
روش های تولید بتن دانه سبک و سنگین
تفاوت های جزئی و در عین حال هائز اهمیتی در ساختار سبک و سنگین بتن ها وجود دارد که در ادامه به هر یک پرداخته ایم:
هنگامی که از مصالح متخلخل سبک با وزن مخصوص ظاهری کم به جای سنگدانه معمولی دارای چگالی ۶/۲ استفاده کنیم، و یا منافذ متعدد درشت تر نسبت به منافذ حباب هوا در داخل بتن ایجاد شود (اسفنجی)، و یا از سنگدانه های درشت با وزن معمولی استفاده شود، بتن با دانه های سبک ایجاد می شود.
خصوصیت اصلی بتن های با چگالی زیاد در انتخاب نوع سنگ دانه هاست. سنگدانه ها یا خرده فلزاتی که در ساخت بتن سنگین به جاى شن و ماسه در بتون های پر وزن به کار می رود، شامل خرده یا گلوله های فولادی، چدن، باریت، سنگ آهن، سیلیکون، گرانول، سولفات باریم و دیگر فلزات سنگین می شوند.