بتن چیست؟ + انواع بتن، مواد اصلی تشکیل دهنده آن

بتن ها از دیرباز تا به امروز بخش مهم و جدانشدنی بیشتر سازه ها بوده اند. این مصالح بسیار مقاوم که از مواد اصلی نسبتاً ساده و قابل دسترسی تولید می شوند، نقش پایه ای در ساخت سقف ها، دیوارها و ستون های خانه ها و در کل پل ها و جاده ها و… ایفا می کنند.

اگر بدنبال اطلاعات بیشتر در زمینه بتن ها و انواع آن ها، و همچنین مواد تشکیل دهنده اصلی و فرعی (متغیر) در داخل آن ها هستید، حتماً تا انتهای مطلب همراه ما باشید.

مواد اصلی تشکیل دهنده بتون

• سیمان (Cement)

پودر سیمان از اولین و اصلی ترین ترکیب ها به شمار می آیند که وجود آن برای گیرش ملات واجب است. این پودر را می توانید از فروشگاه های مصالح ساختمانی معتبر تهیه کنید.

• آب (Water)

ممکن است آب ساده ترین ترکیب در یک بتن بنظر رسد، اما در واقع از چند جهت مختلف حائز اهمیت است. اول آن که مقدار آب مصرفی در بتن نباید از حجم خاصی کمتر یا بیشتر شود.

اگر این مقدار کمتر از حد ایده آل باشد، قسمتی از سیمان برای واکنش آب کافی دریافت نمی‌ کند و واکنش نداده باقی می ‌ماند. همچنین اگر بیش از مقدار مورد نیاز آب به مخلوط بتن اضافه شود، پس از تکمیل واکنش، مقداری آب به صورت آزاد در داخل بتن باقی می ‌ماند. در نتیجه پس از سخت شدن باعث پوکی بتن و در نهایت کاهش مقاومت آن خواهد شد.

دومین موضوع قابل اهمیت در مورد آب مصرفی در ملات سیمان، کیفیت آب به لحاظ میزان ناخالصی های داخل آن و تأثیر منفی در گیرش سریع و مناسب بتن است. آب نامناسب ممکن است روی مقاومت بتن اثر نامطلوب گذاشته و سبب بروز لکه‌ هایی در سطح بتن و حتی زنگ زدن آرماتور شود.

آب پیشنهادی برای ساخت بتن، آبی است که معمولاً PH آن بین 6 و 8 باشد و شور نیز نباشد. آب های معدنی به سبب دارا بودن یون های پتاسیم و سدیم، خطر قلیایی شدن سنگدانه های داخل بتن را افزایش می دهند.

• سنگدانه ها (Aggregates)

از خرد شدن سنگ های مادر بر اثر عوامل تجزیه ای/فرسایشی مانند هوازدگی یا با کمک نیروی فیزیکی، سنگریزه ها بوجود خواهند آمد. آن ها سه چهارم حجم بتن را شامل می شوند. در نتیجه کیفیت و مرغوبیت آن ها از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

قطر سنگ دانه ها به طور میانگین 20 میلی متر است و به طور کلی طیف 10 تا 50 میلی متری با توجه به نوع کاربرد بتن را در بر می گیرند. بهتر است بدانید که دانه های با قطر بالای 4 یا 5 میلی متر را شن و دانه های پایین تر از این مقدار را ماسه می نامند.

کانی های تشکیل دهنده بتن

منظور از کانی های به کار رفته در داخل بافت قالب های بتنی، نوع و جنس سنگدانه هایی است که در بالا به آن اشاره شد. مهم ترین کانی های به کار رفته در بتن عبارت اند از:

• کانی های سیلیسی (کوارتز، اوپال، کلسه دون، تریمیت، کریستوبالیت)
• فلدسپات ها
• کانی های میکا
• کانی های کربناتی
• کانی های سولفاتی
• کانی های سولفور آهن
• کانی های فرومنیزیم
• کانی های اکسید آهن
• زئولیت ‌ها و کانی های رس

بتن چیست و انواع آن کدام است؟

کارخانجات معتبر، بتن ها را با توجه به موارد استفاده خود در شکل ها، طرح ها، اندازه ها و جنس های متنوعی تولید و عرضه می کنند که متداول ترین آن ها عبارت اند از:

• بتن معمولی

مخلوطی است از سیمان پرتلند، ماسه، شن و آب.

• بتن ساده حجیم

به بتن بدون آرماتور گفته می شود که از آن در بتن ریزی های حجیم مانند ساخت پی سد، دیوار حایل وزنی و… استفاده می شود.

• بتن مسلح (آرمه)

مرکبی از بتن و میلگردهای فاصله گذاری شده با اسپیسر بتن که باعث رفع ضعف های بتن از جمله عدم انعصاف در برابر فشار می شود. خوب است بدانید که اسپیسر بتن انواع متفاوتی دارد که هر یک از آن ویژگی های خاص خود را دارد. اسپیسر پلاستیکی از جمله بهترین اسپیسرها به شمار می رود که زمان طراحی پی ساختمان می توانید آن را به کار بگیرید تا مقاومت بتن ساختمانتان را افزایش دهید.

• بتن بستر

هنگامی که درصد شن نسبت به سیمان بسیار بالا باشد، بتن بستر به وجود می آید. از این بتن به عنوان پرکننده شکاف ها و ترک ها، در کارهای غیر سازه ای و همچنین به عنوان لایه محافظ بتن سازه ای در برابر نفوذ املاح و مواد موجود در خاک بستر که برای بتن مضر می باشد، استفاده می شود.

• بتن سازه ای

بتنی است که می تواند برای اعضای باربر سازه به کار برده شود. وزن این بتن در حالت متراکم حدوداً 2400 کیلوگرم در متر مکعب بوده و باید مقاومت بالایی داشته باشد. استفاده از مصالح سنگی سبک وزن با رعایت ضوابط ویژه در طراحی و ساخت این نوع بتون، می تواند مقاومت آن را به طور قابل توجهی بالا ببرد.

انواع دیگر این مصالح پرکاربرد ساختمانی شامل موارد زیر می باشند:

• بتن پیش تنیده
• بتن درجا
• بتن پیش ساخته
• بتن خلا
• بتن پمپی
• بتن هوازا (کف دار)
• بتن غلتکی
• بتن کریستالی
• بتن اسفنجی
• بتن تنیده
• بتن حاضری
• بتن مقاوم در برابر آب
• بتن خیلی متراکم
• بتن الیافی
• بتن اعلا (بتن با مقاومت بالا)
• بتن سنگین
• بتن شفاف
• بتن شاتکریت (بتن پاشیده)
• بتن خود متراکم