بلاگ
چه زمانی بتن یخ می زند؟ + جلوگیری از یخ زدگی بتن ها
احتمالاً در فصل زمستان با سازه های بتنی که روی آن ها دانه ها یا قطعات یخ بوجود آمده است، مواجه شده اید. یا ممکن است بتن های ترک خورده ای را دیده باشید که داخل شکاف های آن ها یخ زده است. شاید تا به حال با خود فکر می کردید که این یک اتفاق عادی و فصلی است.
بتن های یخ زده در واقع نشان دهنده این واقعیت تلخ اند که در بسیاری از مواقع اصول استاندارد و ضروری به دلایل زمانی و اقتصادی در بازه تولید آن ها رعایت نشده است یا کار به افراد غیر متخصص سپرده شده است. بتنی که از مواد اولیه باکیفیت تشکیل شده و زمان و شرایط دمایی مناسب در فرآیند شکل گیری آن در نظر گرفته شده است، هیچ گاه دچار یخ زدگی یا ترک خوردگی در اثر وارد شدن رطوبت و انبساط یافتن آن نخواهد شد.
سعی کرده ایم تا در این مقاله، به تشریح تمامی جزئیات مربوط به یخ زدگی بتن، از جمله راه های جلوگیری از این اتفاق، به طور مفید و مختصر بپردازیم.
چه هوایی برای بتن سرد محسوب می شود؟
یکی از راه های پیشگیری نسبت به یخ زدن مصالح بتنی، اطلاع از شرایط رخ دادن آن است. اگر سازندگان بدانند که شرایط دمایی این اتفاق ناگوار در صنعت ساختمان سازی به چه صورت است، قادر خواهند بود تا حداکثر اقدامات لازم برای جلوگیری را پیاده سازند.
تعریف هوای سرد برای بتن ها
طبق تعریف آیین نامه بتن ایران، هوای سرد و ریسک پذیر برای بتن، در سه روز متوالی طبق شرایط زیر حاصل می گردد:
- متوسط دمای هوا در شبانه روز زیر 5 درجه سانتی گراد باشد.
- دمای هوا برای بیش از نصف شبانه روز، بالای 10 درجه ساننتی گراد نباشد.
تأثیر سرما بر روی بتن ها
لازم به ذکر است که اثرات منفی تغییرات دمایی زیاد، صفر تا صد فرآیند تشکیل بتن را در بر می گیرد. برای مثال در صورتی که هنگام مخلوط کردن مواد اولیه بتن دما سرد باشد، دمای ملات کاهش پیدا می کند، در نتیجه سرعت واکنش مواد با آب کم شده و گیرش بتن طولانی و وقت گیر خواهد شد.
همین اتفاق باعث دیر سفت شدن بتن بعد از ریخته گری آن می شود، به طوری که حتی ممکن است روزها به طول بیانجامد. همچنین هرگونه ایجاد یخبندان در داخل بتن در زمان گیرش یا بعد از آن، ساختار بتن را بر اثر انبساط ناشی از یخ زدگی دچار ترک و شکستگی خواهد نمود.
جلوگیری از یخ زدگی بتن ها در حین تولید
حالا که متوجه شده اید تغییرات دمایی بخصوص در فصول سرد برای بتن ها عامل مهم فرسایشی محسوب می شود، می توانیم به مجموع اقدامات توصیه شده در حفاظت از سنگ ها در حین تولید شدن تحت شرایط دمایی پایین بپردازیم:
- بتن های نازک را با قرار دادن پوششی بر روی قالب آن ها، در فضای مسدود با دمای بالا قرار دهید.
- از عمل آوری بتن ها با آب اجتناب کنید و روش عایقی برای جلوگیری از تبخیر آب را به کار ببرید. روان کننده یا خمیری کننده به جای آب نیز توصیه می شود.
- در ساعات گرم روز عملیات بتن ریزی را شروع کنید. بازه زمانی 9 صبح تا 3 بعدازظهر پیشنهاد می شود.
- از سیمان تیپ III، یا سیمان تیپ I با عیار بالا استفاده کنید.
- پیش از ترکیب مواد اولیه، سنگدانه ها را با دمای 15 درجه سانتی گراد و آب را با دمای حداکثر 60 درجه سانتی گراد گرم کنید.
- نگهداری دمای بتن ها بالاتر از 5 درجه سانتی گراد (بالای صفر درجه در دو روز اول عمل آوری).
- دمای ساخت بالاتر از دمای بتن ریزی باشد.
- نسبت آب به سیمان بالای 5/0 درصد نباشد.
- از ضد یخ نیز به مقدار لازم می توانید استفاده کنید.
- تا حد ممکن از به کار بردن سنگدانه های درشت در ملات بتن جلوگیری شود.
- قالب های چوبی، بهترین انتخاب در چنین شرایط نسبت به قالب های فلزی اند.
جلوگیری از یخ زدن بتن هنگام ریخته گری
- لازم است جا به جایی بتن تا حد امکان سریع انجام شود. بدنی ترتیب از افت دمای شدید بتن جلوگیری خواهد شد.
- از مواد افزودنی حباب زا در داخل ترکیب بتن استفاده شود. این مواد هوای باقی مانده داخل بتن را به سمت خارج هدایت کرده و احتمال ترک خوردگی را کاهش می دهند.
- پوششی از نایلون، برزنت یا لحاف پشم شیشه با رویه ضد آب بر روی سنگدانه ها بخصوص در شب و هنگام بارندگی توصیه می شود.
- بارگیری تراک میکسر حداقل 5/2 متر مکعب و حداکثر 5/3 متر مکعب باشد. به یاد داشته باشید که هنگام حمل بتن، دیگ در حال چرخش نباشد.
- لامپ های مادون قرمز در ایجاد گرمای ایده آل برای بتن ها بسیار مناسب اند.
- اصطکاک مطلوبی که پمپ به هنگام حمل مواد ایجاد می نماید، آن را تبدیل به ابزاری مناسب تر برای جا به جایی بتن تبدیل نموده است، چرا که موجب کاهش دمای بتن نخواهد شد.
- اگر قرار است بتون بر روی سطحی با اسکلت میلگردی ریخته شود، استفاده از قطعاتی همچون اسپیسر پلاستیکی یا اسپیسر بتنی در کاهش تنش های انبساطی و ترک خوردگی داخل سنگ مؤثراند. خوب است بدانید که اسپیسر پلاستیکی از بهترین نمونه های اسپیسر است.
