افرادی که تصور می کنند تمامی تست ها و آزمایش های سطح کیفیت و کارایی بتن ها پس از گیرش و سخت شدن این مصالح پرکاربرد ساختمانی انجام می پذیرند، همان دسته از کسانی اند که نسبت به پروسه تولید سیمان بتن با استفاده از مواد اولیه و بتن ریزی بی تفاوت عمل می کنند.
تمام کسانی که تا به امروز به دنبال برخورداری از حداکثر قدرت و استقامت سازه های بتنی بوده اند، اما هیچوقت نتیجه دریافت ننموده اند، بایستی از امروز توجه بیشتری به پروسه های پیش از سفت شدن سیمان پرتلند داشته باشند و با اصول استاندارد مربوط به آن آشنا شوند.
بتن فوندانسیون چیست؟
فوندانسیون در لغت به معنای «پایه» یا «پی» می باشد. کاربرد بتن های پایه ای در پی ریزی فضاهای خالی بین اجزای سازه ای از جمله ستون ها و سقف ها بسیار مطرح است.
بسیار مهم است که پیش از سخت شدن مواد اولیه، آن را به صورت فوندانسیون در بخش هایی که در آن ها میلگردهای فاصله گذاری شده با اسپیسرهای پلاستیکی یا اسپیسر فلزی به کار رفته است، ریخته و سپس اجازه سفت شدن داد.
آزمایش بتن فوندانسیون چگونه انجام می شود؟
تعیین و تأیید صلاحیت ملات سیمان با معیارهایی که برای بلوک های سفت و سخت بتنی در شرایط فشاری و کششی تعیین شده است، متفاوت می باشد.
آزمایش های استانداردی که برای انواع پی های بتنی به صورت استاندارد طراحی شده اند، شامل تعیین ارزش ماسه ای، تعیین پتانسیل جذب آب سنگدانه ها، ساختار دانه بندی و تعیین مقاومت سایشی و… می شوند که در ادامه به بررسی کامل هر یک می پردازیم.
آزمایش تعیین ارزش ماسه ای
درجه خلوص بتن سنگین نشده از راه این آزمایش بدست می آید. منظور از درجه خلوص، مقدار ماسه طبیعی است که در ملات به کار رفته است. حداقل مقدار استاندارد ماسه طبیعی لازم برای قبولی در این آزمون، 75 درصد می باشد.
شیوه آزمایش نیز اینگونه است که ابتدا محلولی از نمک طبیعی و آب به غلظت 1 درصد را تهیه کرده، سپس حدوداً 50 سی سی از آن را در یک استوانه مدرج 250 سی سی ریخته و ماسه را به آرامی به محلول اضافه می کنند. ماسه ریزی تا وقتی که سطح ماسه درون استوانه به 100 سی سی برسد، ادامه دارد.
سپس استوانه را به شدت تکان داده و آن را بدون حرکت در محلی قرار می دهند و پس از گذشت 3 ساعت، ارتفاع قشر لای را در بخش فوقانی ماسه از طریق فرمول زیر اندازه خواهند گرفت:
درصد لای – 100 = ارزش ماسه ای
آزمایش تعیین جذب آب سنگدانه های فوندانسیون
یکی از پراهمیت ترین خاصیت های سنگدانه ها، توانایی آن ها در جذب آب به داخل منافذ خود می باشد. سنگدانه ها از نظر جذب آب به چهار دسته زیر تقسیم می شوند:
- اوور درای یا کاملاً خشک: حالتی است که سنگدانه ها به طور کامل آب را به خود جذب نموده و چیزی باقی نگذاشته اند.
- ایر درای یا خشک شده در هوا: در این حالت، رطوبت تنها در داخل دانه های سنگی مشاهده می شود و سطح آن ها خشک و دارای پتانسیل جذب آب بیشتر است.
- اشباع با سطح خشک: در این حالت مقدار رطوبت سنگدانه به حدی است که نه آبی را به بتن انتقال داده و نه آبی را از بتن جذب می کند. سطح سنگدانه خشک است.
- خیس یا تر (اشباع با سطح مرطوب): در این حالت علاوه بر اینکه تمام منافذ پر از آب است، روی سطح سنگدانه نیز آب وجود دارد.
آزمایش دانه بندی مصالح سنگی
بگذارید ابتدا به تعریف «دانه بندی» بپردازیم. دانه بندی، یکی از روش های طبقه بندی سنگ دانه ها بر مبنای توزیع ذرات آن هاست. برای دسته بندی دانه ها، از الک هایی با اندازه های مشخص و استاندارد استفاده می شود.
تست مقاومت سایشی
مقاومت سایشی بتن، در مواردی همچون سازه های هیدرولیک، روسازی ها و پیاده روهای بتنی بسیار هائز اهمیت است. مقاومت سایشی سنگدانه های درشت بتن فوندانسیون با استفاده از دستگاهی به نام لس آنجلس آزموده می شود.
هنگامی که استوانه دستگاه می چرخد، در اثر ضربه زدن، سنگدانه ها را دچار سایش و لهیدگی می کند. درصد مصالح از دست رفته، بیانگر میزان سایش سنگدانه ها است.
کارایی بتن (اسلامپ)
آزمایشی که جهت تعیین میزان کارایی استفاده می شود، آزمایش اسلامپ است. در واقع تست اسلامپ از مهم ترین فاکتورهای جداسازی بتن ها براساس میزان کارایی بر حسب روان بودن آن ها می باشد.
ملات سیمان دارای اسلامپ، بهترین گزینه برای بتن ریزی بر روی سطوحی است که با کمک اسپیسر بتن، آرماتور بندی شده اند.
اگر بخواهیم در یک تعریف برای شما دنبال کنندگان عزیز خلاصه نماییم، بتن بدون اسلامپ یا با اسلامپ صفر به بتنی گفته می شود که کارایی یا همان روانی آن برابر با یک اینچ یا ۲۵ میلی متر یا کمتر باشد. به عبارتی دیگر می توان گفت که این نوع بتن ها دارای اسلامپی بسیار پایین یا صفر هستند.