بلاگ
بتن پیش تنیده + آشنایی با مزایای بتن مسلح پیش تنیده
عدم برخورداری از مقاومت کششی کافی، همیشه به عنوان یکی از بزرگ ترین نقاط ضعف بتن های پرتلند عنوان شده است. البته به لطف کشف و استفاده از قطعاتی همچون میلگردهای فولادی در داخل این بتن ها، این ضعف نیز به حداقل رسیده است.
«بهتر است بدانید فاصله گذاری میلگردها به وسیله اسپیسرها پلاستیکی و اسپیسر بتنی و فلزی انجام می شود.»
دیگر نگران محدودیت تاب و توان بتن ها در برابر انواع کشش ها نباشید، چرا که بتن های «پیش تنیده» دارای کابل یا غلاف های فولادی کششی، توانسته اند به طرز معجزه آسایی در برابر بالاترین نیروها از خود انعطاف نشان دهند.
پیش تنیدگی یعنی چه؟
قبل از آنکه به بررسی عملکرد، مزایا، کاربرد و هر آنچه که لازم است درباره بتن های منعطف بدانید بپردازیم، بگذارید ابتدا اصطلاح غیر آشنای «پیش تنیده» را برایتان معنی کنیم.
بیش تنیدگی به معنی ایجاد یک تنش اولیه ثابت و دائمی در یک عضو بتنی به نحو دلخواه و به اندازه لازم است، به طوری که در اثر این تنش، مقدار قابل توجهی از تنش های ناشی از بارهای مرده و زنده این عضو خنثی شده و بدین ترتیب مقاومت باربری آن افزایش پیدا خواهد کرد.
تاریخچه کاربرد پیش تنیده ها در ایران
جالب است بدانید استفاده از بتن های مقاوم در برابر بالاترین فشارهای کششی، 20 سال هم نیست که مطرح شده است! سقف های بتن پیش تنیده برای اولین بار در ایران به روش پس کشیده در سال ۱۳۸۱، طراحی و اجرا گردیدند.
طیف کاربرد بتون پیش تنیده
بتن پیش تنیده، امروزه برای ساخت سازه های زیر الزامی محسوب می گردند:
- سقف های دال تخت
- سقف های با دهانه های بلند مانند سقف پارکینگ های عمومی و طبقاتی
- پل هایی با طول دهنه های زیاد که در عمل با بتن مسلح معمولی قابل ساخت نیستند
- کف طبقات
- مو تیرها
- اسکله ها
بهره مندی از مزایای بتن مسلح پیش تنیده
هرچقدر خاصیت های بتن بزرگتر باشند، کاربردهای آن بزرگتر خواهد شد! به همین دلیل است که بتن های پیش تنیده، امروزه در مهم ترین پروژه های کلان شهری در اولویت قرار گرفته اند. مزایای برتر آن ها نسبت به دیگر رقیبان خود عبارت اند از:
- برخوردار نمودن سازه از انعطاف پذیری فوق العاده به دلیل حذف بعضی از ستون ها و پایه ها
- کاهش وزن سازه
- سرعت بالای اجرا در پروژه
- نداشتن خیز به سمت پایین
- اقتصادی بودن نسبت به بتن های آرمه
معایب بتن پیش تنیده را بدانید
هیچوقت این قاعده ثابت را فراموش نکنید که هیچ کدام از مصالح ساخت و ساز بی عیب و ایراد نیستند! چیزی که اینجا مهم است، پیشرفت و توسعه صنعت ساختمان سازی طی سال های اخیر با هدف رفع ضعف های سابق در صفر تا صد اجرای پروژه هاست.
به همین دلیل اشتباهات و ضعف های مربوط به مواد و مصالح سازه ها، امروزه نسبت به کاربردهایشان بسیار نامحسوس و محدود اند.
اولین عیب قابل ذکر در خصوص این بتن ها، چالش برانگیز بودن تخریب آن هاست، چرا که کابل های فولادی داخل آن ها بسیار بلند و تیز اند؛ در نتیجه عملیات تخریب بایستی با روش های خاص توسط تیم فنی آموزش دیده، صورت گیرد.
مسئله افت و وا دادگی کابل ها به دلایلی همچون کاهش اصطکاک بین کابل و غلاف، لغزش مهار انتهایی و فرو رفتن گوه گیرداری در ابتدا و انتهای کابل، کهولت کرنش و شل شدگی فولاد، جمع شدگی بتن یا خزش و انقباض و آب رفتگی بتن به مرور زمان، از دیگر پیش آمدهایی هستند که در صورت استفاده از بتن های پیش تنیده با آن ها مواجه خواهیم بود.
نکات قابل توجه نصب بتن های پیش تنیده
برای مطلب پایانی، لازم دانستیم تا شما را با ضوابط و مقرراتی که در هنگام استفاده از بتن های محبوب پل سازی بایستی رعایت شوند، آشنا سازیم. توجه داشته باشید که این موارد با توجه به نوع کاربرد بتن، متفاوت اند:
- محافظت فولادهای پیش تنیدگی در برابر زنگ زدگی بسیار اهمیت دارد، لذا کابل ها را توسط دوغاب سیمان و یا مواد قیری یا گریس، از زنگ زدگی محافظت می نمایند.
- در زمان اجرای بتن، مواردی همچون محل و نحوه جایگذاری کابل ها (به کمک اسپیسر)، میزان نیروی پس کشیدگی و کفایت تزریق گروت در قلاف ها بسیار اهمیت دارند.
- در سقف های کشیده پیش تنیده، حداقل رده بتن باید c30 باشد.
- استفاده از سیستم سقف دال های تخت پس کشیده، در دهانه های بلندتر از ۷ متر توجیه اقتصادی دارد.
- در استفاده از دال های تنیده پس کشیده به لحاظ بزرگ بودن دهانه ها و وجود نیروهای بسیار زیاد، در نظر گرفتن تمهیدات لازم به منظور کنترل برش سوراخ کننده یا همان پانچ، از اهمیت خاصی برخوردار است.
- سیستم سقف پس کشیده بیشتر به شکل دال تخت اجرا می گردد، در نتیجه بر اساس توصیه بند ۵-۸-۳-۲ آئین نامه ۲۸۰۰ ایران، در زمان استفاده از سیستم دال های تخت و ستون، ارتفاع ساختمان به ۱۰ متر و یا حداکثر ۳ طبقه محدود می شود.
- ضوابط طراحی و اجرای سیستم سقف بتنی پیش تنیده پس کشیده باید براساس آئین‌نامه ACI 318 آئین نامه طرح و محاسبه قطعات بتن پیش تنیده موضوع نشریه شماره ۲۵۰ سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور که بخش الحاقی آیین نامه بتن ایران (آبا) می باشد، انجام شود.
